گۆڤارا مەتین گۆڤارا مەتین
به‌رهه‌ڤكرن: مه‌تين
ل ساڵا 1950ز، د ده‌مێ ڤه‌كۆلينێن زانايه‌كێ فه‌ره‌نسى ل ده‌ڤه‌را ئۆگاريت (Ogarît) ل سووريا، تابلۆيه‌كێ سترانه‌كا كوردى يا هۆرى (حورى) هاته‌ديتن، كو ناڤێ وێ (ماڵا هۆرى) بوو، ب پيتێن بزمارى هاتبوو نڤيسين.
زانا باوه‌ر دكه‌ن، كو ئه‌ڤ سترانه بۆ 1400 به‌رى زايينێ ڤه‌دگه‌ريت، ئه‌ڤه كه‌ڤنترين سترانا جيهانێ يه، كو بۆ شاهژنا ئۆگاريت نيكال هاتييه نڤيسين. زانايان دياركر، كو پشتى ديتنا تابلۆيى و دووباره داڕشتنا وێ ل سه‌ر بنه‌مايێن مۆزيكێ، دياربوو كو ئه‌ڤ ستران به‌رى سترانێن يۆنانى هاتيه نڤيسين.
ئه‌ڤ سترانا كوردى يا هۆرى د سه‌دساڵا چاردێ به‌رى زايينێ دا گه‌له‌ك به‌ربه‌ڵاڤ بوو.
پرۆفيسۆر (ئانى دراف كۆرن) ل زانكۆيا كاليفۆرنيا ده‌مه‌كێ درێژ ل سه‌ر ڤان تابلۆيان كاركر. هه‌تا نهۆ، ل گۆر باوه‌رييا ده‌ستهه‌ڵاتان، چ نۆته و پيڤه‌رێن مۆزيكێ به‌رى يۆنانيان نه‌بوون.
د ساڵا 1963ز دا، ڤه‌كۆلينه‌ك هاته به‌ڵاڤكرن، كو دياركر گه‌لێن رۆژهه‌ڵاتا كه‌ڤن خودان نۆتێن مۆزيكێ بوون. هه‌رچه‌نده ئه‌ڤ نۆته نه كه‌تنه ناڤ ليستا 50 مۆزيكێن كه‌ڤن يێن جيهانێ، لێ به‌رى 3400 ساڵان مۆزيك و سترانه‌كا گه‌له‌ك به‌ربه‌ڵاڤ هه‌بوو. ئه‌ڤ ستران ب ئاميرێن مۆزيكا ئه‌له‌كترۆنى هاتييه شرۆڤه‌كرن.
ئه‌ڤ سترانا كوردى هۆرى بۆ شاهژنا ئوگاريت نيكال و هه‌ڤژينا خوداوه‌ندێ هه‌يڤێ پاركه نيكال هاتييه نڤيسين، پاشى پارچه مۆزيكه‌كا نوى ل سه‌ر ڤێ سترانێ زێده كرييه، كو ناڤه‌رۆكا سترانێ به‌حسا ژنه‌كا بێ زارۆك دكه‌ت، خودێ جووته‌كێ زارۆكان دده‌تێ.
ل گۆر گه‌له‌ك ژێده‌رێن گرنگ يێن مێژوويى، هۆرى هۆزێن كوردێن كه‌ڤن بوون، كو ل ميزۆپۆتاميا ژۆرين و پشكا باكۆرێ چيايێن زاگرۆس د ژيان و مه‌مله‌كه‌تا ميتان دامه‌زراندن.
كوردێن هۆرى هه‌ڤبه‌نديێن خورت ل گه‌ل فيرعه‌ونێن مسرێ هه‌بوون، نه‌فه‌رتيتى شاهژنا فيرعه‌ونان ژ ره‌گه‌زێ كوردێن هۆرى بوو.
هه‌ژى گۆتنێ يه، به‌رى چه‌ند ساڵان ل چيايێ پشتا دهۆكێ ل كه‌لا فيرعه‌ونى، په‌يكه‌ره‌كێ بچويك يێ وى لێ هاته ديتن و ئه‌و پارچا شينوارى ل مۆزه‌خانا دهۆك يا شينوارى هاته پاراستن.
