گۆڤارا مەتین گۆڤارا مەتین
عەبدولستار جەباری، كەركووك
خانمانی كورد هەمیشە شانبەشانی پیاوان لەهەموو بوارەكانی ژیاندا بەوپەڕی بڕوا بەخۆبوون و تواناوە بەشداریان كردووە و بگرە لەزۆر بوارەكاندا لەپیاوان سەركەوتوتر بوونە ، لێرەدا تیشك دەخەینە سەر بەشداربوونی خانمێكی كورد دەكەین، كە بۆیەكەمجار سروودی چڕیوە و گەورەترین سەركەوتنی بەدەست هێناوە و سروودەكە بوەتە یەك لەمارشە نەتەوەییەكانی كورد و هاوكات باس لەچیرۆكی سروودەكە و خاوەندارێتی و چۆنیەتی تۆماركردن و بڵاوكردنەوەی دەكەین…
هونەرمەندی دەنگ زێڕین ئاسلیكا قادر یەكەم ئافرەتی كوردە لەسەدەی رابروو سروودی گوتووە و لە ڕادیۆی یەریڤان تۆماری كردووە، دەربارەی دەق و ئاوازی سروودی ولاتێ مە كوردستانە چەندین چیرۆك و گێڕانەوەی هەمەجۆر هەیە، بۆ نموونە لەسەر خاوەندارێتی سروودی ناوبراو زۆر كەس خۆی كردووە بەخاوەنی ئەم بەرهەمە ناودارە، لەوانە: لەبەڵگە فیلمێكدا لەدەرهێنانی «عەگیدی جمۆ» تیایدا دەڵێ ئەم سروودە «مەمی ئایلاس نووسیویەتی و ئاوازەكەیشی من دامناوە». لەبەڵگە فیلمێكی تریشدا راگەیاندنكار ساڵحی كەڤەربڕی ئێژێ، شیعری مەجیدی سلێمانە. ! بەڵام ئاسلیكا خان لە چاوپێكەوتنێكی لەگەڵ رادیۆی رووداو دەڵێ: لەناوەڕاستی سەدەی رابردووە چ بە ئاشكراو چ بەنهێنی پەیوەندی بتەو هەبوو لەنێوان كارمەندانی «رادیۆی كوردی بەغدا و رادیۆی یەریڤان» و بەردەوام نەواری گۆرانی و بەرهەمەكانیان دەگۆڕییەوە و یەك لەو نەوارانە سروودی (وڵاتێ مە كوردستان)ەیە و بە روونی لەسەر نەوارەكە نووسراوە نووسەری دەق ڕەحمەتی ئەدیب و پێشمەرگە شەهید «ئەنوەر مائی» و ئاوازی هونەرمەندی بەسەلیقەی «نابینا» رەحمەتی (فەخری بامەڕنی)یە و لەگەڵ ئەو پەڕی ڕێزم بۆ هونەرمەندان «عەگیدی جمۆ و مەمێ ئایلاس» كە جارێكی تر و بەشێوازێكی نوێ دایانڕشتۆتەوە و لەجیاتی «كورد و عەرەب برانە» كردوویانە بە»میللەتە هەمی برانە» وەلێ ئەوان مافی خاوندارێتیان نییە، بەندە جارێكیان بە هونەرمەند ساڵحی كەڤەبڕیم گوت: تۆ دڵنیای نووسینی مەجیدی سلێمانە؟! گوتی: وادەڵێن! گوتم: بە وادەڵێن نابێت، تۆ راگەیاندنكاری دەبێ بەئامانەتەوە شت بڵاو بكەیتەوە، باشە دەبێ منیش بلێم هین ئەلیزابێتە.. ؟!
ئەلیسكا لەبەردەوامی قسەكانیدا دەڵێ: من لەسۆنگەی دڵسۆزی و هەڵوێستی كوردانە و پشتگیریم بۆ شۆڕشی ئەیلول و بۆ خەباتی كوردانی باشوور «كورد و عەرەب برانە»م گۆڕی بۆ «كورد هەمی برانە»، لەناوەڕاستی ساڵانی شەستەكانی سەدەی رابردوو تیپێكی میوزیك هاتن بۆ ئۆپێرای ئەرمەنستان بۆ تۆماركردنی چەند گۆرانیەك، منیش بەهەوڵی دڵسۆزانە ڕێڤەبەریا پارامیوزیكی ئۆپێراكە، كە كوردێكی زۆر دڵسۆزبوو بەنهێنی و بەهاوكاری تیپە موزیكە میوانەكەی مۆسكۆ، ڕێكەوتبوو تاكو ئەم مارشە تۆمار بكەین، دوو گۆرانیبێژی دەنگ خۆشی ئەرمەنی و هەردوو گۆرانیبێژی كورد ڕەشیدی باسۆ و مەجیدی سلێمان و من ئەم سروودەم بە هەوڵ و ماندووبونێكی زۆر تۆمارمان كرد، چونكە نەدەبوو ئیمە لەوڵاتێكین سەر بە یەكێتی سۆڤیەتین و ناوی كوردستان بهێنین و دەبوو مۆڵەت وەربگرین و بۆ ئه‌م مەبەستەش دەبوایە دەقەكەش وەربگێڕینە سەر زمانی روسی و بەدڵنیاییەوەش سانسۆر دەكرا و وشەی كوردستانیان لا دەبرد، ئیدی ناچار بووین بەنهێنی تۆماری بكەین.. هەر بۆ پشت راستكردنەوەی قسەكانی ئاسلیكا خان و وەڵامێك بۆ چەند هونەرمەندێكی تر، كە خۆیان كردبووە خاوەنی ئەم سروودە، شاعیر و راگەیاندنكاری دێرین «عەبدوڵڵا عەباس» لە لاپەڕە 52ی كتێبی «رۆژمێری رۆژنامەنووس» كە برتییە لە بیرەوەرییەكانی رۆژنامەنووسی خۆی بەناونیشانی: «هونەرمەندی كڵۆڵ فەخری بامەڕنی»دا لەبارەی خاوەندارێتی سروودی «ولاتێ مە كوردستانە»دا ، دەڵێ: ئەو سروودە لە رێكخستن و ئاوازی هونەرمەندی بەسەلیقەی «نابینا» رەحمەتی فەخری بامەڕنییە.. لە درێژەی باسەكەیدا عەبدوڵڵا عەباس ئێژێ ئەو گۆرانییە وەك لەسەر شریتەكەی نووسراوە لە ساڵی 1959 تۆماركراوە، كە تیپی هونەری گۆرانی و مۆسیقا لە ئازەربایجانی ئەو سای سۆڤیەت دێنە سەردانی بەغدا و ئاهەنگێكی گەورە بەهاوكاری هونەرمەندانی رادیۆی كوردی لەبەغدا سازئەكەن و فەخری بامەڕنی ئەو سروودەیان پێشكەش ئەكات و دوایی كچەگۆرانی بێژێكی ئازەری گۆرانیەكەی بەدڵ ئەبێ كە گەڕانەوە لە رادیۆی كوردی لای خۆیان تۆماریكردووە و زۆر جاران بڵاویان ئەكردەوە و كۆپیەكیشی لە رادیۆێی بەغدا هەبوو بەردەوام پەخش دەكرا..
تە كۆتاییدا ماوە بڵێین: «ئاسلیكا قادر» لەساڵی 1945 لەگوندێكی دەڤەری ئاخبارانی ئە‌لەگەزێ لەدایكبووە. پاش تەواوكردنی قۆناغی سەرەتایی لەساڵی 1968 دەچێتە بەشی «رۆژهلاتناسیێ» لە زانكۆی. ئێریڤانێ و پاش تەواوكردنی قۆناغی زانكۆ. هەر لە ئێریڤانێ دەبێتە مامۆستای زمان و وێژەی ئەرمەنی و پاشی چەند ساڵێك ئاسلیكا لە وەزارەتی پەروەردەی ئە‌رمەنستانێ بە (پسپۆڕی پەروەردەیی تایبەت بەكاری مامۆستایەتی) دادەمەزرێت.
پاش هەڵوەشاندنی یەكێتی سۆڤیەت، ئەرمەنستان جێدەهێڵێت و روودەكاتە ئەوروپا. ئاسلیكا جیا لەزمانی دایك كە، كوردییە، زمانەكانی روسی، ئەرمەنی، فارسی، داری و ئاڵمانی دەزانێت. شارەزاییەكی باشیشی هەیە لە ئەدەب و وێژەی فارسی، ساڵی 1980 وە تاكو ساڵی 1985 لەئەفغانستان وەكو وەرگێڕی فارسی ـ روسی كار دەكات و ئێستاش لە ئەوروپا ژیان دەكات.
ئەمەش دەقی سروودی» وەلاتێ مە كوردستانە»یە:
وەلاتێ مە كوردستانە
جێ و مەسكەنێ مە كوردانە
وەلات ژ مە ڕا ڕوح و جانە
مللەت هەموو برانە
جێ و مه‌سكەنێ مە كوردانە
هەمی باغە و گوڵدانە
وەتەن گوڵە گوڵستانە
مللەت هەموو برانە
وەلاتێ مە پڕ شیرینە
مێرگ و چیمەن و زەڤی نە
قیزكوكێت وێ پەرچەملێنە
د عەسلێ خو دا ئارینە
كوردستانا مە زەینەتە
چڤاتا وێ پڕ حرمەتە
تەمام قەدرە و قیمەتە
وەلاتێ مە جەننەتە
سەرچاوە :
1.چاوپێكەوتنی هونەرمەند خاتوو ئاسلیكا قادر لە رادیۆی رووداو..
2.عەبدوڵڵا عەباس، كتێبی « رۆژمێری رۆژنامەنووس»..
