رۆژهەلاتا ناڤین بەر ب گوهۆڕینێن مەزن ڤە دچیت، هەر وەلاتەک یێ دیسان کار بۆ بهێزبوونا پێگەهێ خۆ دکەت، نها سەردەمەک گەلەک جودایە، ئێدی کەس نزانیت کا دێ پشتی دەمەکێ دی چ روی دەت، د سەردەمەک وەسا گرنگ و دیرۆکی دا گرنگە کورد ژ بۆ ئاڤاکرنا دەولەتا خۆ یا نەتەوەیی کار بکەن، نها ژ بۆ گەلێ کورد ل رۆژهەلاتا ناڤین ئاڤاکرنا دەولەتێ نە تنێ ژ بۆ وان پێدڤییە، بەلکو مرۆڤ دشێت بێژیت ئاڤاکرنا دەولەتەکا نەتەوەیی گەرەنتییا پاشەرۆژا گەلێ کوردە، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی دڤێت ئێدی هەموو هێز و ئالییێن سیاسی کار ل سەر ستراتیژییا دەولەتبوونێ ژ بۆ کوردان بکەن.

ئەڤرۆکە ل جیهانێ هەر مللەتەک دەولەتا خۆ نەبیت، نەشێت هەست ب ئارامییێ بکەت، نەشێت بەحسێ پاشەرۆژەکا ئارام بۆ خۆ و زارۆیێن خۆ بکەت، هەکە تە دەولەتا خۆ نەبیت، هەکە د بیاڤێ سەربازی دا تە هێزەکا خۆ یا مەزن و کاریگەر نەبیت وی دەمی دڤێت بزانی مەترسی ل سەر تە و پاشەرۆژا تە وەکو مللەت هەنە، هەکە هندەک هێز هێشتا تنێ هزرا بەرژەوەندییێن خۆ یێن تەنگ بکەن، هزرا پاشەرۆژا گەلێ خۆ نەکەن، دڤێت بزانن نەشێن سەرکەفتی بن، هەر هێزەکا سیاسی هەکە بڤێت یا سەرکەفتی بیت ب تایبەتی ژی ژ بۆ کوردان دبێژم دڤێت ستراتیژییا ئاڤاکرنا دەولەتا کوردستانێ بکەتە خەباتا خۆ یا سەرەکی، بێ دەولەتی دێ کوردان تووشی کارەساتێن گەلەک مەزن کەت، نزانم بۆچی هێشتا ژی هندەک هێزێن سیاسی یێن کوردستانێ ڤێ راستییێ قەبویل ناکەن، کو ژ بەر نەبوونا دەولەتا کوردی د سەد سالا بیست دا کارەساتێن گەلەک مەزن هاتنە سەرێ کوردان، چونکی دەمێ کوردان دەولەتا خۆ نەبیت، د ئاستێ هەرێمی و جیهانی دا چو حسابەک بۆ کوردا ناهێتە کرن، ڤێجا نها د رەوشا نها یا هەستیار دا گرنگە هەموو هێزێن کوردستانی، هەر هێزەکا سیاسی یا کوردی، کو دبێژیت ئەز ژ بۆ کوردستانێ کار دکەم دڤێت هەموو کار و خەباتا وێ ژ بۆ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی بیت.

کورد وەکو ئێک ژ گەلێن هەری کەڤن یێ رۆژهەلاتا ناڤین هەتا نها ژی نەشیاینە دەولەتا خۆ یا نەتەوەیی ئاڤا بکەن، جهێ داخێ یە نها  هندەک هێزێن کوردی دبێژن پێدڤییا کوردان ب دەولەتێ نینە، بەلکو کورد دشێن د ناڤ دەولەتێن نها ئانکو دەولەتێن داگیرکەرێن کوردستانێ دا بژین، بەحسێ سیستەمەک دیموکراتی دکەن، ئەو یەک دەردێ کوردان دەرمان ناکەت، دیموکراتیکرنا تورکیا، ئیرانێ یان ژی سووریێ نە کارێ کوردانە، کارێ کوردان تنێ و تنێ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردستانێ یە، دڤێت ئەم باش بزانین، هەتا کورد دەولەتا خوە ئاڤا نەکەن، دێ هەردەم ژ ئالیێ دەستهەلاتدارێن تورک، فارس و عەرەب ڤە تووشی جینوسایدێ، ئەنفالێ و کیمیابارانێ بن، ئانکو من دڤێت بێژم هەکە تە دەولەتا خۆ نەبیت، ئانکو تو بێ هێزی و یێ بێ هێز ژی هەردەم مەحکومی شکەستنێ یە، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی دڤێت نها کورد ژ بۆ پاراستنا خۆ و ژ بۆ ژناڤبرنا پیلانێن نەیاران ئێدی ب جهێ دیموکراسییێ و براتییێ و تشتێن وەسا ل سەر بنەمایێ ستراتیژییا ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی کار بکەن.

ب سالانە کورد ل گەل نەتەوەیێن وەکو فارس، عەرەب، تورک و نەتەوەیێن دی پێکڤە دژین، راستە ئەو دبێژن کورد برایێ مە نە، لێ د هەمان دەمی دا دبێژن چو مافەک ژی ژ بۆ کوردان نینە، ئانکو ب کورتی مەترسییەکا گەلەک مەزن ل سەر کوردان هەیە، وەکو سەدسالا بیستێ، چونکی وی دەمی چو دەولەتێن نەتەوەیی یێن کوردی نەهاتنە ئاڤاکرن، هەموو رەنگێن زۆردارییێ ل دژی گەلێ کورد هاتنە بکارئینان، ئەنفال و کیمیاباران و کۆمکوژییا کوردان ل باکورێ کوردستانێ و پارچەیێن دی یێن کوردستانێ ئەو یەک سەلماند، یێن دبێژن کورد برایێ مە نە، وان د کوردەک لاواز، بێ دەستهەلات دڤێت دا تنێ گۆهدارییا دوژمنێ خۆ بکەن و داخوازا مافێن خۆ نەکەن، ئێدی ئەو کورد نەما، د هەمان دەمی دا یێن ب سالان هەبوونا کوردان ئینکار کرن، یێ مافێ ژیانێ بۆ کوردان قەبوول نەکرن و هەردەم زۆرداری ل کوردان کرن، وان بخۆ ژی نەشیا د ناڤ ئارامییێ دا بژین، داگیرکەرێن کوردستانێ ب ئینکارکرنا گەلێ کورد نەشیان وەلاتێ خۆ ژی ئاڤا بکەن و هەردەم د ناڤ ئالۆزییان دا ژیان.

هژمارا کوردان نێزیکی حەفتی ملیۆن کەسانە، ئانکو ئێکە ژ نەتەوەیێن هەری مەزن ل رۆژهەلاتا ناڤین، لێ مخابن هەتا نها ژی نەشیاینە دەولەتا خۆ یا نەتەوەیی ئاڤا بکەن، نەشیاینە د ئاستێ جیهانێ دا ببنە خۆدان سیتاتۆیەک دیار، ئانکو ب کورتی کورد ل ئاستێ جیهانێ وەکو مللەتەک جودا نەهاتینە نیاسین و نها ژی گەلەک جاران دەمێ کوردەک ل ئۆرۆپا یان ژی ئەمریکا خۆ بدەتە نیاسین دێ بێژیت ئەز کوردێ ئیراقێ مە، یان کوردێ ئیرانێ، یان یێ تورکیا یان ژی یێ سووریێ، براستی ژی ئەو یەک کارەساتەک مەزنە. لێ د هەمان دەمی دا راستییەک بەرچاڤە مرۆڤ نەشێت ئینکار بکەت.

هێزێن جیهانی دەمێ نەخشەیێ رۆژهەلاتا ناڤین دروست کرن وی دەمی ئەڤ مافە دانە عەرەبان، کو وان ٢٢ دەولەتێن خۆ هەبن، لێ هەمان ماف نەدانە کوردان، کو دەولەتەک یان ژی چار دەولەتێن خۆ هەبن، بەلکو ژ بۆ بەرژەوەندییێن خۆ کورد پارچە کرن و ئەو یەک ژی بۆ ئەگەر کورد تووشی گەلەک کارەساتان ببن، سەرهلدانێن گەلێ کورد ل هەموو پارچەیێن کوردستانێ ل دژی زۆردارییێ ئەو یەک سەلماند کورد شەڕی بۆ مانا خۆ دکەن، راستە وان نەشیان کوردان ژناڤ ببەن، لێ د هەمان دەمی دا هەتا نها کوردان ژی نەشیا دەولەتا خۆ یا نەتەوەیی ئاڤا بکەن، نها رەوشەکا دی ل جیهانێ و رۆژهەلاتا ناڤین هاتییە پێش، ئێدی کەس نەشێت رێگرییێ ل کوردان بکەت، کوردان دڤێت ب ئیرادەیا خۆ یا ئازاد بریارێ ل دۆر چارەنڤیسێ خۆ بدەن، بێگومان ئەزموونا سەد سالێن بۆری سەلماند هەتا کورد ب ئیرادەیا خۆ یا ئازاد بریارا خۆ نەدەن و دەولەتا خۆ ئاڤا نەکەن دێ هەردەم مەترسییا ژناڤچوونێ ل سەر کوردان هەبیت.

ئەرێ هوون دزانن بۆچی نها هەلوەستێ داگیرکەرێن کوردستانێ نەرم بوویە، نها بەحسێ براتییا کوردان دکەن، دبێژن کورد برایێ مە نە، چونکی نها کورد بهێزن و داگیرکەرێن کوردستانێ لاواز بووینە، لێ مەترسی ژی ل سەر کوردان هەیە، دیسان هێزێن بەرژەوەندیخواز یێن جیهانی ل گەل وەلاتێن رۆژهەلاتا ناڤین کار دکەن دیسان نەخشەیەکێ نوی دانێن و تێدا کوردان چو ماف نەبیت، ئانکو سیستەمەک نوی ل سەر بنەمایێ رەتکرنا گەلێ کورد، لێ پشتی پتر ژ سەد سالێن قوربانیدانێ، خەباتا ژ بۆ ئازادییێ دڤێت کورد ئێدی رێ نەدەن جارەکا دی نەخشەیەک ل سەر بنەمایێ رەتکرنا ئیرادەیا وان بهێتە ئاڤاکرن، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی ئەز دبێژم دڤێت ستراتیژییا هەموو هێزێن کوردی ل هەر چار پارچەیێن کوردستانێ ل سەر بنەمایێ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی بیت، چونکی دەمێ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی یە، گەلێ کورد ئێدی ل ژێر ناڤێن براتییێ و نزانم چ ناهێتە خاپاندن، مادەم تورک، عەرەب و فارس بەحسێ براتییێ دکەن، وی دەمی وان چ ماف هەبیت دڤێت کوردان ژی هەمان ماف هەبیت، نابیت ل ئالییەکێ بەحسێ براتییێ بکەن و د هەمان دەمی دا هەموو تشت بۆ وان حەلال بیت و ژ بۆ کوردان حەرام، ئەو یەک ب چو رەنگەکێ ناهێتە قەبویل کرن.

کورد دشێن ببنە هێزەکا کاریگەر ل رۆژهەلاتا ناڤین

هەموو شۆرەش و قوربانییێن گەلێ کوردستانێ د سەد سالا بۆری هەتا نها داینە تنێ و تنێ ژ بۆ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی بوویە، گەنجێن کورد ژ بۆ برایەتییا ل گەل عەرەبان و فارسان نەچووینە چیایێن کوردستانێ و جانێ خۆ گوری برایەتییا ل گەل عەرەبان و نەتەوەیێن دی نەکرینە، گەنجێن کورد تنێ ژ بۆ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی شۆرەش کرینە و هەتا نها ژی د ناخێ هەموو کوردەکێ دا ئاڤاکرنا دەولەتا نەتەوەیی یا کوردستان هەیە، دەمێ ل هەرێما کوردستانێ ریفراندۆم ژ بۆ کوردستانێ هاتە کرن، ل هەر چار پارچەیێن کوردستانێ و ل هەموو جیهانێ ئانکو ل هەر جهەکێ کوردەک لێ هەبوو پشتەڤانییا خۆ ژ بۆ ریفراندۆمێ و ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی دیار کر، ئەڤرۆکە ژی هەمان بیروباوەری د ناڤ هەموو کوردان دا هەیە، هەکە کورد ئێکگرتی بن، هەکە دەولەتا خۆ ئاڤا بکەن بێگومان دێ بنە هێزەکا هەری مەزن و کاریگەر ل رۆژهەلاتا ناڤین.

هەر هێزەکا بڤێت ئاستەنگان ل هەمبەر کوردان دروست بکەت، زوی و یان ژی درەنگ بیت دێ گەهنە ڤێ باوەرییێ، کو ئێدی ئەو کورد نەمایە یێ ب هندەک ئاخڤتنان بهێتە خاپاندن، زارۆیێن کورد ژی ئەڤرۆکە دەمێ دچنە قۆتابخانێ ڤێ پرسیارێ ژ باب و دایکا خۆ دکەن کا بۆچی فارسان، عەرەبان، تورکان و گەلەک نەتەوەیێن دی دەولەتا خۆ هەنە بۆچی دەولەتا کوردستان نینە، ئانکو من دڤێت ڤێ بێژم مللەتێ کورد ئەڤرۆکە دەولەتا خۆ دڤێت، ڤێجا هەکە هەموو پارت و هێزێن سیاسی یێن کوردستانی ژی ل سەر بنەمایێ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردستانێ پێکڤە کار بکەن دێ شێن گەلەک تشتان بکەن، بێگومان کورد ئێکگرتی بن دێ بنە هێزەکا گەلەک مەزن نە تنێ ل کوردستانێ بەلکو ل رۆژهەلاتا ناڤین ژی.

دڤێت ژ بلی ستراتیژییا دەولەتا کوردی هەموو ستراتیژییێن دی بهێنە رەتکرن

نها ل دو پارچەیێن کوردستانێ رەوشەکا نوی هاتیە پێش، ل هەرێما کوردستانێ و رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی تا رادەیەکێ کورد یێ خۆ برێڤە دبەن، ل هەرێما کوردستانێ رەوشەکا گەلەک جوداتر ژ رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی هەیە، هەرێما کوردستانێ شیایە پەیوەندییێن گەلەک باش ل گەل هژمارەکا زێدە ژ وەلاتێن جیهانێ دروست بکەت، لێ داگیرکەرێن کوردستانێ ب هەموو رەنگەکێ یێ کار دکەن دا رێ نەدەن کورد بهێز ببن، ئاستەنگێن گەلەک مەزن دروست کرینە، لێ هەرێما کوردستانێ ژی شیایە زێدەباری گەلەک ئاستەنگان پێگەهێ خۆ بهێز بکەت، هەکە هەموو هێزێن سیاسی یێن ل هەرێما کوردستانێ پێکڤە کار بکەن و هەر ئێک ژ وان ل سەر بنەمایێ هندەک بەرژەوەندییێن بچویک کار نەکەت، دێ داگیرکەرێن کوردستانێ نەچار بن راستییا هەی قەبویل بکەن، دێ گەلەک دەرگەهێن دی بۆ کوردان ڤەبن، ئەم هەموو دزانین بهێزبوونا هەرێما کوردستانێ ئانکو بهێزبوونا هەموو کوردان، هەکە هێزێن ئۆپۆزسیۆنێ ل هەرێما کوردستانێ ل سەر بنەمایێ ستراتیژییا ئاڤاکرنا دەولەتا کوردستانێ کار نەکەن دڤێت هەموو کورد ل دژی وان هەلوەستەکێ توند نیشا بدەت.

گرنگە هەموو کار و خەباتا پارتێن سیاسی ل سەر ئاستێ هەر چار پارچەیێن کوردستانێ تنێ ژ بۆ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی بیت، هەبوونا ناکۆکییان د ناڤبەرا هێزێن سیاسی یێن کوردی دا تشتەک سروشتی یە، لێ ئەرکێ هەموو هێزێن کوردستانی یە ل سەر بنەمایێ ستراتیژییا ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی کار بکەن، نابیت ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی ببیتە قوربانییێ ناکۆکییێن هێزێن سیاسی، مخابن د سەدسالا بۆری دا گەلەک نموونەیێن وەسا روی داینە، لێ ئێدی دڤێت تاکێ کورد رێ نەدەت هندەک پارتێن سیاسی ژ بەر بەرژەوەندییێن خۆ یێن تەنگ بەرێ خۆ بدەنە دوژمنێن خۆ، دوژمن چو جاران نابیتە دوست و هەڤپەیمان، نابیت چو هێزەکا کوردستانی پشتا خۆ ب دوژمن و نەیارێ کوردستانێ گەرم بکەت.

خالەکا دی یا گرنگ، هەکە ئەو هێزێن ل سەر بنەمایێ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی کار دکەن، د هەموو بیاڤەکێ دا کار بۆ ئارمانجا خۆ یا پیرۆز بکەن، وی دەمی د هەلبژارتنان دا ئێدی پارتییێن دی یێن سیاسی نەشێن هەڤڕکییا هێزەکا نەتەوەیی بکەن، ئانکو دەمێ پارتییێن کوردستانی ل سەر بنەمایێ ستراتیژییا ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی کار بکەن، هندەک هێزێن دی یێن سیاسی، کو ژ بۆ هندەک مەرەمێن دی هاتینە ئاڤاکرن نەشێن هەڤڕکییا هێزەکا نەتەوەیی بکەن، کو ئارمانجا وێ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی یە.

پا چ بهێتە کرن؟

ئاشکرایە ل رۆژهەلاتا ناڤین گوهۆڕینێن مەزن دروست دبن، ئەڤ گوهۆڕینە دێ بەردەوام بن، ئێدی ل رۆژهەلاتا ناڤین چو تشتەک وەکو بەرێ نابیت، داگیرکەرێن کوردستان ژی باش دزانن، ئەو نەشێن وەکو بەری نها ب بێدەنگکرنا کوردان، ب زۆردارییێ و ئینکارکرنا کوردان بەردەوامییێ بدەنە سیاسەتا خۆ. گوهۆڕینێن ل رۆژهەلاتا ناڤین هەری زێدە د بەرژەوەندییا کوردان دانە، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی کورد دشێن ب مفا وەرگرتن ژ گوهۆڕینێن ل رۆژهەلاتا ناڤین هەم پێگەهێ خۆ بهێز بکەن و هەم ژی ل سەر بنەماییێ ستراتیژیا ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی کارێن مەزن بکەن، ئەو یەک تنێ گرێدایی پارتەکا سیاسی یا دیارکرنی نینە، وەکو من ل سەری دا ژی بەحس لێ کری دڤێت ببیتە ستراتیژییا هەموو هێزێن سیاسی و هەتا هەر تاکەکێ کورد ل هەر چار پارچەیێن کوردستانێ، قەدەرا مە کوردان ئەو نینە هەتا هەتای ئەم بێ دەولەت بین، نە بەلکو نها باشترین دەمە کورد مفایێ ژ گوهۆڕینان وەربگرن.

د دووماهییێ دا من دڤێت بێژم ئێدی دڤێت پرسا سەرەکی یا هێزێن کوردی یان ژی یا هەر تاکەکێ ئەو نەبیت کا کوردان چ دڤێت؟ نە دڤێت ئێدی ئەم ڤێ پرسیارێ ژ خۆ بکەین کا دڤێت کورد چ بکەن؟ چونکی نەبوونا ستراتیژییا دەولەتێ دێ بیتە ئەگەرێ رویدانا کارەساتێن مەزن، ئانکو ب کورتی هەکە کوردان نها ستراتیژییا ئاڤاکرنا دەولەتا کوردستانێ نەبیت دێ کارەساتێن بەری نها هاتینە سەرێ کوردان دیسان دوبارە بن.

ژێدەر:

https://nerinaazad2.com/tr/columnist/mehmet-kobal/devletsizlik-stratejisi-teslimiyete-goeturur-686638847b91b